U kent het eiland vast wel: Schiermonnikoog.
Een befaamde vakantie- en rustplek onder ons Nederlanders.
Deze voorjaarsvakantie zijn mijn familie en ik naar Schiermonnikoog op vakantie in gezinsverband.
Ik zelf heb me nooit afgevraagd wat nou de geschiedenis is van het prachtige eiland Schiermonnikoog totdat ik op een bordje zag dat het eiland werkelijk van iemand geweest was.
Vandaar, deze blogpost over jawel: De geschiedenis van Schier.
Het eiland Schiermonnikoog heeft één dorp met de naam: Schiermonnikoog.
Wat betekent Schiermonnikoog nou?
Daarvoor moeten we eerst naar HET BEGIN….
In de Middeleeuwen vestigden de eerste bewoners zich op het eiland. Dit waren naar verluid Cisterciënzer monniken van het klooster Claercamp uit Friesland. Het klooster Claercamp werd gesticht omstreeks 1165 n.Ch. in Rinsumageest (bij Dokkum).
In 1440 bouwden lekenbroeders (kloosterlingen maar geen monniken) dijken rond Schier. Dit deden ze om “de landbouw te kunnen bedrijven”.
De monniken droegen grijze kleding. Schier betekent grijs. Monnik spreekt voor zich. Oog is een oud woord voor eiland.
Dan komen we tot de naam “Schiermonnikoog”, oftewel in hedendaags a.b.n. : “Grijze monniken eiland”.
Tijdens De Reformatie (kerkhervorming in de 16e eeuw) zijn de Staten van Friesland in 1580 eigenaar van Schiermonnikoog geworden.
Zij gebruikten het eiland om grond te verpachtten om geld te verdienen. De inkomsten vielen helaas flink tegen. Dit zorgde ervoor dat de Staten van Friesland grote schulden kreeg. Ook ontstond er destijds onrust op het eiland.
Om deze redenen hebben de Staten van Friesland in 1638 Schiermonnikoog in de verkoop gezet.
Na een aantal eerdere mensen die voor korte tijd eigenaar waren was het eiland van 1640 tot 1859 eigendom van het adelijke geslacht Stachouwer en later in de periode van het adelijke geslacht Van Starkenborgh-Stachouwer.
Fun fact: In de vroege 17e eeuw was er nog een ander dorp op Schier genaamd Westerburen. Door de zee dat tegen de westkant van het eiland sloeg moesten de huizen meer naar het oosten toe. Langzaam aan is zo het dorp Schiermonnikoog ontstaan.
In 1719 kreeg het dorp in opdracht van de familie Stachouwer haar karakteristieke inrichting met de zogeheten streken, onder andere de Voorstreek en Middenstreek. Twee straten die van west naar oost werden gebouwd om windoverlast te voorkomen.
Het dorp heeft tot 1843 “Nye Dorp” geheten. Sinds 1843 heeft het officieel de naam Schiermonnikoog.
In 1859 werd het eiland verkocht aan meneer John E. Banck. Hij heeft de huidige dijk laten bouwen die het dorp beschermd. Daarmee heeft hij “de Banckspolder” gecreëerd. Ook heeft hij de duinen laten beplanten met helmgras om zo zandverstuivingen tegen te gaan. Een ware held dus.
Meneer Banck heeft Schiermonnikoog in 1878 doorverkocht aan de Duitse graaf Hartwig Arthur von Bernstorff. Hij liet een naaldbos aanplanten voor de houthandel. Daarnaast heeft hij de nu oude veerdam aan laten leggen. Dit is nu een jachthaven.
In 1940 overleed de graaf, dus erfde zijn zoon Bechtold Eugen Graf von Bernstoff Schier.
Het eiland bleef van de zoon tot 27 december 1945. Toen werd het eiland door de Nederlandse Staat geconfisqueerd (in beslag genomen). Sindsdien is Schiermonnikoog van de Nederlandse staat.
Best cool toch. Zelf heb ik nooit geweten dat het lange tijd in privé bezit is geweest. Ook vind ik het bijzonder dat het eiland nog in zo een goede natuurlijke staat is.
Wisten jullie dit allemaal? Zo ja én nee, like en deel deze blogpost als je het interessant vond.
Subscribe als je meer wilt zien. Dan krijg je de posts for free direct in je mailbox.
Auf wiedersehen.
BRONNEN:
Historie Schiermonnikoog; Vvvschiermonnikoog; Geraadpleegd op 26 februari 2021; https://www.vvvschiermonnikoog.nl/schiermonnikoog/historie
Historie; Schiermonnikoog.info; Geraadpleegd op 26 februari 2021; https://schiermonnikoog.info/nl/historie.php
Van toen tot nu; Schierweb; Geraadpleegd op 26 februari 2021; https://www.schierweb.nl/geschiedenis/
John Eric Banck; Wikipedia; Geraadpleegd op 26 februari 2021; https://nl.wikipedia.org/wiki/John_Eric_Banck
Schiermonnikoog en de Schiermonnikogers; Np-schiermonnikoog; Geraadpleegd op 26 februari 2021; https://www.np-schiermonnikoog.nl/doen/scholen/spreekbeurten-en-verslagen/schiermonnikoog-en-de-schiermonnikogers.htm
Het gemeente wapen; Schullefeest; Geraadpleegd op 26 februari 2021; https://www.schullefeest.nl/schier/informatie/wapen.htm
Speerstra, R.J. (2018); Spitten in het archief: Hoe graaf Bechtold Eugen von Bernstorff Schiermonnikoog verloor; Dvhn; 17 januari; Geraadpleegd op 26 februari 2021; https://www.dvhn.nl/extra/Spitten-in-het-archief-Hoe-graaf-Bechtold-Eugen-von-Bernstorff-Schiermonnikoog-verloor-22855999.html